Historia szkoły
Historia naszej szkoły to około 150 lat - kawał czasu!
Według kroniki szkolnej napisanej w 1932 przez nauczycielkę Lidię Dańkównę szkoła została założona przed sześćdziesięciu laty czyli około roku 1870 albo wcześniej. Rzepiska (Repiskoi) należały wówczas do Królestwa Węgier. Według archiwum w Lewoczy w tym czasie wszystkie nazwiska i imiona pisano już w nazewnictwie węgierskim. Mamy więc nazwiska: Szarna Janosz, Brija Bestalan, Dsadony Bela, Maletz Marton, Rusznak Simon, Siska Andrasz czy Kurucz Simon.
Szkoła znajdowała się na Tomasowym Wierchu Bryjowym Potoku, w miejscu dość wtedy niedostępnym, zwłaszcza w zimie. Jednak odległość do szkoły była mniej więcej jednakowa ze wszystkich Potoków. Szkoła bowiem była jedna dla całych Rzepisk. Nauka odbywała się w języku słowackim. Wobec ogromnych trudności z dostępem do szkoły w zimie, kiedy zaspy sięgały na parę metrów, rozmyślano nad wybudowaniem dwóch szkół. Jedna miała się znajdować na Bryjowym Potoku, a druga na Grocholowym. Rozmyślano i debatowano długo, aż przyroda sama pomogła podjąć decyzję. Wyznaczono dwa domy na szkołę - jeden na Bryjowym Potoku, a drugi na Grocholowym. Następnie dostosowano je do potrzeb szkolnych. Nauka odbywała się trzy dni w tygodniu dla dzieci z Bryjowego Potoku po czym nauczyciel szedł na Grocholowy Potok i tam uczył kolejne trzy dni w wyznaczonym budynku. Jednak w związku z problemem dochodzenia nauczyciela na Grocholów Potok w zimie, jak również to, że na Grocholowym było mało dzieci, postanowiono zamknąć tam szkołę, a naukę prowadzić tylko na Bryjowym.
Nauczycielem był zwykły chłop, który uczył po „madziarsku”. Budynek usytuowany był w miejscu, gdzie obecnie mieszka Andrzej Szyszka Golios. Nauka odbywała się tylko w miesiącach wolnych od robót polnych. Taki stan rzeczy trwał aż do roku 1904, kiedy to państwo Węgierskie zajęło się szkołą i przysłało nauczyciela opłacanego ze środków państwowych. Do tej pory naukę opłacano ze środków własnych. W roku 1908 postanowiono, że z pomocą państwa zostanie wybudowana szkoła murowana. Mieszkańcy Grocholowego Potoku również chcieli budować szkolę murowaną, ale nie otrzymali pomocy od państwa. Pieniądze zebrane na ten cel ulokowali w kasie w Kieźmarku, gdzie w czasach powojennych straciły swą wartość.
W nowej szkole nauka odbywała się tylko późną jesienią i zimą. W zimie dzieci siedziały w szkole całymi dniami, tylko z przerwą na obiad. Dzieci uczęszczały do węgierskiej szkoły. Odbywała się stopniowa madziaryzacja. Królestwo Węgier rozpadło się w roku 1918. Na Spiszu planowano plebiscyt aby ludność opowiedziała się, czy chcę należeć do Czechosłowacji, czy też do odradzającego się państwa polskiego. Plebiscyt nie doszedł do skutku. Skrawek Spisza wraz z Rzepiskami dostał się Polsce decyzją ambasadorów w roku 1920. Od tej pory aż do 1939 roku dzieci uczyły się wyłącznie w języku polskim. Po wybuchu II wojny światowej Rzepiska przyłączono do Słowacji. Nauka odbywała się wyłącznie w języku słowackim.
Po 1945 roku przywrócono Polsce Rzepiska. W pewnym okresie jednak nadal uczono w języku słowackim. W roku 1964 nastąpił przełom. Wobec propozycji niektórych rodziców zorganizowano dla ich dzieci naukę w języku polskim, a już po roku wszystkie dzieci nauczano w tym języku. Języka słowackiego uczono jako dodatkowego. Nauka w budynku wybudowanym za czasów węgierskich odbywała się aż do roku 1991. W tym czasie dostosowano budynek po sklepie do potrzeb szkolnych, gdzie nauka odbywa się do dzisiaj. Stary budynek szkolny zburzono w 2007 roku. Tym samym Rzepiska pozbawiono jednego z ostatnich zabytków. Budynek miał już wtedy 99 lat. W roku 2016 podjęto decyzję, aby szkołę rozbudować. W tym celu Gmina Bukowina Tatrzańska przygotowała projekt rozbudowy szkoły. Na decyzję ostateczną czekamy.
Andrzej Rusnak
